08 biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự

Câu hỏi:
“Ngoài tạm giam thì biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự còn bao gồm những biện pháp nào?”
– Thanh Xuân (Hà Nội)

1. Khi nào áp dụng biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự?

Theo khoản 1 Điều 109 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, cơ quan và người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể áp dụng biện pháp ngăn chặn khi:

• Để kịp thời ngăn chặn tội phạm.
• Khi có căn cứ chứng tỏ người bị buộc tội:
  • Gây khó khăn cho việc điều tra, truy tố, xét xử.
  • Tiếp tục phạm tội.
  • Để bảo đảm thi hành án.

2. Các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự

Dựa trên Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, các biện pháp ngăn chặn gồm 08 loại sau:

2.1. Giữ người trong trường hợp khẩn cấp

Áp dụng khi có căn cứ thuộc một trong các trường hợp sau:

• Chuẩn bị thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
• Bị nhận diện trực tiếp bởi nhân chứng tại hiện trường.
• Có dấu vết của tội phạm trên người, tại nơi ở, nơi làm việc, hoặc trên phương tiện.

(Điều 110 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.2. Bắt người

Bao gồm:

• Bắt người trong trường hợp khẩn cấp.
• Bắt người phạm tội quả tang.
• Bắt người đang bị truy nã.
• Bắt bị can, bị cáo để tạm giam.
• Bắt người bị yêu cầu dẫn độ.

Lưu ý: Việc bắt người phải tuân thủ các quy định về thời gian, địa điểm, và sự chứng kiến của đại diện cơ quan, tổ chức có liên quan.

2.3. Tạm giữ

Áp dụng với:

• Người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp.
• Người phạm tội quả tang hoặc tự thú, đầu thú.
• Người bị bắt theo lệnh truy nã.

(Điều 118 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.4. Tạm giam

Áp dụng với bị can, bị cáo phạm tội:

• Đặc biệt nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng.
• Nghiêm trọng hoặc ít nghiêm trọng có hình phạt tù trên 02 năm, khi:
  • Đã vi phạm biện pháp ngăn chặn khác.
  • Không có nơi cư trú rõ ràng.
  • Có hành vi tiêu hủy chứng cứ, mua chuộc nhân chứng, hoặc tiếp tục phạm tội.

Đặc biệt, không tạm giam người thuộc nhóm đối tượng như phụ nữ mang thai, người nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi, trừ trường hợp đặc biệt.

(Điều 119 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.5. Bảo lĩnh

Là biện pháp thay thế tạm giam, áp dụng khi bị can, bị cáo có nhân thân tốt hoặc tính chất hành vi không quá nguy hiểm.

(Điều 121 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.6. Đặt tiền để bảo đảm

Thay thế tạm giam, cho phép bị can hoặc người thân thích đặt tiền bảo đảm sự có mặt theo triệu tập của cơ quan tố tụng.

(Điều 122 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.7. Cấm đi khỏi nơi cư trú

Áp dụng với bị can, bị cáo có nơi cư trú rõ ràng nhằm bảo đảm sự có mặt theo giấy triệu tập.

(Điều 123 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

2.8. Tạm hoãn xuất cảnh

Áp dụng với:

• Người bị tố giác, kiến nghị khởi tố hoặc bị nghi thực hiện tội phạm.
• Bị can, bị cáo có dấu hiệu bỏ trốn.

(Điều 124 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Anh Quân