Quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất là hai khái niệm luôn thu hút sự quan tâm của người dân, đặc biệt trong bối cảnh pháp luật về đất đai ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn nhầm lẫn giữa hai thuật ngữ này do sự tương đồng về mục đích và phạm vi điều chỉnh. 

Quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất là gì?

Theo Luật Đất đai 2024, hai khái niệm này được định nghĩa rõ ràng tại Điều 3. Cụ thể, khoản 36 quy định quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất và khoanh vùng đất đai cho các mục đích phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Quá trình này dựa trên tiềm năng đất đai cũng như nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng đơn vị hành chính trong một thời kỳ xác định. Nói cách khác, quy hoạch sử dụng đất mang tính chiến lược, định hướng dài hạn nhằm phân vùng và xác định mục đích sử dụng đất một cách tổng thể.

Trong khi đó, tại khoản 28 Điều 3 Luật Đất đai 2024, kế hoạch sử dụng đất được hiểu là việc phân kỳ quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện. Điều này có nghĩa là kế hoạch sử dụng đất chính là bước triển khai cụ thể hóa quy hoạch, chia nhỏ thời gian thực hiện thành các giai đoạn ngắn hơn. Theo quy định, kỳ quy hoạch đất được xác định là 10 năm, và kế hoạch sử dụng đất sẽ là công cụ để hiện thực hóa quy hoạch trong từng giai đoạn cụ thể.

Sự khác biệt giữa quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất

Dù có mối liên hệ chặt chẽ, quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch sử dụng đất vẫn tồn tại những điểm khác biệt cơ bản về căn cứ pháp lý, phạm vi phân loại, thời hạn áp dụng cũng như nguyên tắc lập.

Về căn cứ pháp lý, quy hoạch sử dụng đất được quy định tại khoản 36 Điều 3 Luật Đất đai 2024, đồng thời có sự liên kết với khoản 1 Điều 36 Luật sửa đổi các Luật có liên quan đến quy hoạch. Trong khi đó, kế hoạch sử dụng đất dựa trên khoản 28 Điều 3 Luật Đất đai 2024, kết hợp với các quy định từ Luật Đất đai 2013 và các điều khoản liên quan trong Luật sửa đổi các Luật về quy hoạch.

Về phạm vi phân loại, quy hoạch sử dụng đất bao gồm quy hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp huyện, quốc phòng và an ninh. Ngược lại, kế hoạch sử dụng đất được chia thành kế hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện, quốc phòng và an ninh. Sự khác biệt nằm ở chỗ kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh là một loại hình riêng biệt, không xuất hiện trong phân loại của quy hoạch.

Xét về thời hạn, quy hoạch sử dụng đất có thời kỳ 10 năm, với tầm nhìn dài hơn, cụ thể là từ 30 đến 50 năm đối với quy hoạch sử dụng đất quốc gia và từ 20 đến 30 năm đối với cấp huyện. Trong khi đó, kế hoạch sử dụng đất quốc gia, cấp tỉnh, quốc phòng và an ninh có thời kỳ 5 năm, còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm, mang tính chất ngắn hạn và linh hoạt hơn.

Về nguyên tắc lập, quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải đảm bảo tính đặc thù và liên kết của các vùng, trong khi quy hoạch cấp huyện cần thể hiện nội dung sử dụng đất của cấp xã. Quy hoạch phải ưu tiên bảo vệ nghiêm ngặt đất chuyên trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, đồng thời cân bằng giữa nhu cầu sử dụng đất của các ngành, địa phương với khả năng quỹ đất quốc gia nhằm sử dụng tiết kiệm và hiệu quả. Ngoài ra, quy hoạch còn hướng đến khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên, thích ứng với biến đổi khí hậu và đảm bảo phù hợp với các quy hoạch ngành, vùng, tỉnh.

Đối với kế hoạch sử dụng đất, việc lập kế hoạch phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cùng cấp đã được phê duyệt, đặc biệt kế hoạch cấp tỉnh cần tuân theo phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh. Kế hoạch cũng cần đảm bảo sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, khai khác hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời bảo vệ và tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh. Quan trọng hơn, kế hoạch của các ngành, lĩnh vực, địa phương có sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.

Kết luận

Tóm lại, quy hoạch sử dụng đất mang tính định hướng chiến lược dài hạn, trong khi kế hoạch sử dụng đất là công cụ triển khai ngắn hạn, cụ thể hóa quy hoạch theo từng giai đoạn thời gian. Hiểu rõ sự khác biệt này không chỉ giúp người dân nắm bắt được các quy định pháp luật mà còn hỗ trợ trong việc thực hiện quyền lợi liên quan đến đất đai một cách hiệu quả.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Anh Quân