Từ ngày 01/7/2025, Nghị định 168/2025/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, thay thế Nghị định 01/2021/NĐ-CP, đã đưa ra những quy định mới nhằm tổ chức và quản lý hiệu quả hơn hoạt động đăng ký kinh doanh tại Việt Nam. Theo Điều 20 của Nghị định này, cơ quan đăng ký kinh doanh được tổ chức tại hai cấp hành chính chính là cấp tỉnh (bao gồm tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương) và cấp xã (bao gồm xã, phường và đặc khu). Những thay đổi này không chỉ làm rõ trách nhiệm của các cơ quan đăng ký kinh doanh mà còn bổ sung các quy định mới nhằm tăng cường tính linh hoạt và hiệu quả trong quản lý hành chính. Dưới đây là phân tích chi tiết về cơ cấu tổ chức và vai trò của các cơ quan đăng ký kinh doanh theo quy định mới.

1. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh

Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh được tổ chức thành hai loại hình chính, với chức năng và phạm vi quản lý được phân định rõ ràng:

a. Cơ quan đăng ký kinh doanh thuộc Sở Tài chính

Cơ quan này chịu trách nhiệm cấp đăng ký doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh có địa chỉ đặt tại tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương, ngoại trừ các trường hợp nằm trong khu công nghệ cao. Đây là một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị định 168/2025/NĐ-CP, khi quy định này kế thừa và làm rõ hơn vai trò của Sở Tài chính trong việc quản lý đăng ký kinh doanh tại địa phương.

Để tăng cường tính tiện lợi và tiếp cận dịch vụ, Nghị định cho phép cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh tổ chức các điểm tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả tại các địa điểm khác nhau trong phạm vi địa bàn tỉnh. Điều này cho thấy sự đổi mới trong phương thức tổ chức, giúp giảm tải áp lực cho các cơ quan trung tâm và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong việc nộp hồ sơ và nhận kết quả. Việc triển khai các điểm tiếp nhận hồ sơ này cũng phản ánh xu hướng hiện đại hóa và phi tập trung hóa dịch vụ hành chính, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế số hóa.

b. Ban quản lý khu công nghệ cao

Đối với các doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện hoặc địa điểm kinh doanh có địa chỉ đặt trong khu công nghệ cao, Ban quản lý khu công nghệ cao sẽ đảm nhận vai trò cấp đăng ký kinh doanh. Quy định này nhằm đảm bảo tính chuyên biệt trong quản lý các khu vực có đặc thù về công nghệ và đổi mới sáng tạo. Việc giao quyền đăng ký kinh doanh cho Ban quản lý khu công nghệ cao không chỉ giúp giảm tải cho Sở Tài chính mà còn đảm bảo rằng các doanh nghiệp hoạt động trong các khu vực này được hỗ trợ bởi cơ quan quản lý có chuyên môn sâu về công nghệ và đầu tư.

Cả hai cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh (thuộc Sở Tài chính và Ban quản lý khu công nghệ cao) đều được quy định có tài khoản và con dấu riêng. Đây là một điểm mới so với Nghị định 01/2021/NĐ-CP, thể hiện sự độc lập về pháp lý và hành chính của các cơ quan này, từ đó nâng cao trách nhiệm và tính minh bạch trong hoạt động đăng ký kinh doanh.

2. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã

Một trong những điểm mới đáng chú ý của Nghị định 168/2025/NĐ-CP là việc thiết lập cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã, bao gồm:

a. Phòng Kinh tế (đối với xã và đặc khu)

Tại các xã và đặc khu, Phòng Kinh tế thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ đảm nhận chức năng đăng ký kinh doanh. Điều này đánh dấu một bước tiến trong việc phân cấp quản lý hành chính, đưa dịch vụ đăng ký kinh doanh đến gần hơn với các doanh nghiệp và hộ kinh doanh tại các khu vực nông thôn hoặc đặc khu kinh tế.

b. Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc)

Tại các phường và đặc khu Phú Quốc, Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị sẽ đảm nhiệm vai trò đăng ký kinh doanh. Sự phân định này phản ánh đặc thù về tổ chức hành chính tại các khu vực đô thị và đặc khu kinh tế, nơi mà các vấn đề liên quan đến kinh tế, hạ tầng và đô thị hóa thường được tích hợp trong một cơ quan quản lý duy nhất.

Tương tự như cấp tỉnh, các cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã cũng được quy định có tài khoản và con dấu riêng. Đây là một điểm mới quan trọng, giúp tăng cường tính độc lập và chuyên nghiệp trong hoạt động của các cơ quan này, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý và theo dõi các hoạt động kinh doanh tại địa phương.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Thị Trà My