Vay tiền có bắt buộc phải lập giấy tờ không?

Theo Điều 116 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Khoản 1 Điều 119 quy định giao dịch dân sự có thể thể hiện bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Giao dịch qua thông điệp dữ liệu theo luật giao dịch điện tử được xem là giao dịch bằng văn bản.

Theo Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay tài sản là thỏa thuận giữa các bên, bên cho vay giao tài sản, bên vay hoàn trả tài sản cùng loại đúng số lượng, chất lượng vào thời hạn, kèm lãi nếu có thỏa thuận. Pháp luật không bắt buộc hợp đồng vay tài sản phải lập văn bản, nên vay tiền có thể thực hiện qua lời nói hoặc hành vi cụ thể.

Không có giấy tờ thì có đòi được nợ không?

Dù không bắt buộc lập giấy tờ, việc đòi nợ vẫn khả thi nếu giao dịch đáp ứng điều kiện có hiệu lực theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015:

  • Chủ thể có năng lực pháp luật và hành vi dân sự phù hợp.
  • Giao dịch tự nguyện.
  • Mục đích và nội dung không vi phạm pháp luật, đạo đức xã hội.

Nếu thỏa mãn các điều kiện này, vay tiền không có giấy tờ vẫn hợp pháp và bên cho vay có quyền đòi nợ.

Xử lý đòi nợ khi không có giấy tờ

Trước tiên, bên cho vay nên thương lượng trực tiếp với bên vay để thỏa thuận trả nợ. Nếu không thành công, có thể khởi kiện tại tòa án theo Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 để bảo vệ quyền lợi.

Để khởi kiện, cần cung cấp chứng cứ chứng minh giao dịch vay tiền theo Điều 94 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, như:

  • Tài liệu đọc, nghe, nhìn được hoặc dữ liệu điện tử (tin nhắn, email, ghi âm).
  • Lời khai của đương sự hoặc người làm chứng.
  • Văn bản công chứng, chứng thực hoặc chứng cứ khác theo pháp luật.

Nếu bên vay bỏ trốn hoặc cố tình không trả, có thể tố giác về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo khoản 35 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017. Hành vi này bao gồm nhận tài sản qua hợp đồng (dù bằng lời nói) nhưng dùng thủ đoạn gian dối, bỏ trốn, hoặc không trả dù có khả năng. Hình phạt từ cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc tù từ 6 tháng đến 20 năm, tùy giá trị tài sản và tính chất hành vi.

Vấn đề dân sự trong vụ án hình sự sẽ được giải quyết đồng thời theo Điều 30 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, hoặc tách ra giải quyết theo tố tụng dân sự nếu cần thêm chứng cứ.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Thị Trà My