Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực, mang đến những thay đổi quan trọng về độ tuổi nghỉ hưu, đặc biệt đối với các trường hợp được nghỉ hưu sớm. Với một số ngành nghề đặc thù hoặc điều kiện sức khỏe nhất định, người lao động có thể nghỉ hưu trước độ tuổi quy định chung. Bài viết dưới đây trình bày chi tiết các quy định liên quan, dựa trên cơ sở pháp lý hiện hành, nhằm giúp người lao động hiểu rõ quyền lợi của mình.

Độ tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường

Theo Điều 169 và khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019, cùng với Nghị định 135/2020/NĐ-CP, từ ngày 01/01/2021, độ tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ. Độ tuổi này tăng dần mỗi năm: thêm 03 tháng đối với lao động nam cho đến khi đạt 62 tuổi vào năm 2028, và thêm 04 tháng đối với lao động nữ cho đến khi đạt 60 tuổi vào năm 2035. Vì vậy, vào năm 2025, độ tuổi nghỉ hưu bình thường sẽ là 61 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và 56 tuổi 08 tháng đối với lao động nữ. Quy định này được thiết kế để cân bằng giữa tuổi thọ trung bình và khả năng lao động, đồng thời khuyến khích người lao động duy trì tham gia bảo hiểm xã hội lâu dài.

Các trường hợp nghỉ hưu sớm 05 tuổi

Theo Điều 64 và 65 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, một số trường hợp được phép nghỉ hưu sớm hơn 05 tuổi so với độ tuổi bình thường. Cụ thể, từ ngày 01/7/2025, lao động nam có thể nghỉ hưu ở tuổi 56 tuổi 03 tháng, và lao động nữ ở tuổi 51 tuổi 08 tháng. Các trường hợp bao gồm:

  1. Người lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên, làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục quy định, hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021).
  2. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%.
  3. Các đối tượng trong lực lượng vũ trang, bao gồm sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan kỹ thuật Công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ Quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ Công an nhân dân phục vụ có thời hạn; và học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.
    Những quy định này nhằm bảo vệ sức khỏe và đảm bảo quyền lợi cho người lao động trong các môi trường làm việc khắc nghiệt hoặc có đóng góp đặc biệt cho xã hội.

Các trường hợp nghỉ hưu sớm 10 tuổi

Cũng theo Điều 64 và 65 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, một số trường hợp đặc biệt được nghỉ hưu sớm hơn 10 tuổi so với độ tuổi bình thường. Vào thời điểm nghỉ hưu từ ngày 01/7/2025, lao động nam có thể nghỉ ở tuổi 51 tuổi 03 tháng, và lao động nữ ở tuổi 46 tuổi 08 tháng. Các trường hợp này bao gồm:

  1. Người lao động có từ đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò theo quy định của Chính phủ, do đây là ngành nghề đặc biệt nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
  2. Người làm trong quân đội, công an có tổng thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên, khi làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo danh mục quy định, hoặc làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn (bao gồm thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 01/01/2021).
  3. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
    Các quy định này không chỉ hỗ trợ người lao động trong các ngành nghề đặc thù mà còn góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống y tế do các bệnh nghề nghiệp hoặc suy giảm sức khỏe nghiêm trọng.

Mức hưởng lương hưu khi nghỉ hưu sớm

Theo Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2024, mức lương hưu hằng tháng đối với người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 01/7/2025 được tính như sau:

  • Lao động nữ: Mức lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tương ứng với 15 năm đóng, sau đó thêm 2% cho mỗi năm đóng thêm, tối đa 75%.
  • Lao động nam: Mức lương hưu bằng 45% tương ứng với 20 năm đóng, thêm 2% cho mỗi năm đóng thêm, tối đa 75%. Nếu thời gian đóng từ 15 đến dưới 20 năm, mức khởi điểm là 40% cho 15 năm, thêm 1% cho mỗi năm sau.
  • Đối với các nghề, công việc đặc biệt trong lực lượng vũ trang do Chính phủ quy định, mức lương hưu được tính riêng và chi trả từ ngân sách Nhà nước.
  • Khi nghỉ hưu sớm, mức lương hưu được tính như trên nhưng sẽ giảm 2% cho mỗi năm nghỉ sớm. Nếu thời gian nghỉ sớm dưới 06 tháng thì không giảm, từ 06 tháng đến dưới 12 tháng giảm 1%.
    Ngoài ra, đối với người có thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, nhưng thời gian đóng ở Việt Nam dưới 15 năm, mỗi năm đóng được tính 2,25% mức bình quân tiền lương. Mức lương hưu tối đa khi nghỉ hưu sớm là 75% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội. Người lao động cần cân nhắc kỹ thời gian nghỉ hưu để tối ưu hóa quyền lợi, đồng thời lập kế hoạch tài chính phù hợp cho giai đoạn sau khi nghỉ hưu.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Thị Trà My