Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi), với mục tiêu mở rộng quyền hoạt động kinh doanh của viên chức. Đề xuất này là bước tiến quan trọng, giúp viên chức tham gia sâu hơn vào các hoạt động kinh tế, đặc biệt trong việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học.
Đề xuất mới về quyền tham gia doanh nghiệp của viên chức
Theo Điều 13 của dự thảo, viên chức được phép góp vốn, thành lập, quản lý, điều hành và làm việc tại doanh nghiệp do đơn vị sự nghiệp nơi họ công tác thành lập. Ngoài ra, họ cũng có thể tham gia thành lập doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khai thác tài sản trí tuệ, sáng chế và công nghệ số do tổ chức đó tạo ra. So với Luật Viên chức 2010 (sửa đổi, bổ sung bởi Luật 52/2019/QH14), quy định hiện hành chỉ cho phép viên chức góp vốn mà không được tham gia quản lý hay điều hành.
Phân tích thêm, quy định này khuyến khích viên chức áp dụng kiến thức chuyên môn vào thực tiễn kinh doanh, đồng thời thúc đẩy sự liên kết giữa khu vực công và tư nhân. Tuy nhiên, việc tham gia phải đảm bảo không ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính tại đơn vị sự nghiệp và cần sự đồng ý của cấp có thẩm quyền nếu viên chức là người đứng đầu.
Viên chức được cử làm việc tại các tổ chức khác
Dự thảo bổ sung quy định mới: viên chức có thể được cử đến làm việc tại các tổ chức khoa học và công nghệ, cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp hoặc các tổ chức khác trong thời gian nhất định. Nếu là người đứng đầu, viên chức cần được sự đồng ý của cấp quản lý trực tiếp. Trong thời gian này, họ vẫn được giữ nguyên chế độ lương, các quyền lợi hiện hưởng và được quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng theo quy định.
Quy định này tạo sự linh hoạt, giúp viên chức tích lũy kinh nghiệm thực tiễn và đóng góp vào các dự án đổi mới, phù hợp với xu hướng hội nhập hiện nay.
Phù hợp với các luật liên quan
Đề xuất trong dự thảo phù hợp với Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025. Từ ngày 1/10/2025, viên chức và viên chức quản lý tại các tổ chức khoa học và công nghệ công lập được tham gia góp vốn, quản lý, điều hành và làm việc tại doanh nghiệp do tổ chức thành lập hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu, với điều kiện có sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức.
Hơn nữa, Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) 2025 (số 76/2025/QH15) quy định cán bộ, công chức, viên chức không được thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam, trừ trường hợp liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Do đó, đề xuất chỉ áp dụng trong các trường hợp cụ thể, tránh lạm dụng quyền hạn.
Quản lý viên chức theo vị trí việc làm và trả lương theo kết quả
Dự thảo tại Điều 12 và Điều 17 đề xuất quản lý, đánh giá, sử dụng viên chức dựa trên yêu cầu vị trí việc làm, năng lực, kết quả và hiệu quả thực hiện nhiệm vụ. Mục tiêu là bỏ quy định xếp lương gắn với xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp, thay vào đó trả lương theo kết quả sản phẩm đầu ra.
Phân tích sâu, cách tiếp cận này khuyến khích viên chức tập trung vào hiệu suất thực tế, nâng cao chất lượng dịch vụ công và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, thu hút nhân tài từ khu vực tư nhân.
Mở rộng quy định về hợp đồng và tiếp nhận viên chức
Dự thảo mở rộng quy định về ký hợp đồng và tiếp nhận viên chức, tạo thuận lợi cho việc chuyển đổi giữa khu vực công và tư nhân dựa trên yêu cầu công việc và năng lực thực tế. Quy trình này đảm bảo tính cạnh tranh, công khai, minh bạch và bình đẳng.
Điều này hỗ trợ sự phát triển nghề nghiệp của viên chức, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế số và đổi mới sáng tạo đang phát triển mạnh tại Việt Nam.
Tiến độ hoàn thành dự thảo
Bộ Nội vụ cho biết sẽ khẩn trương hoàn thiện dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10. Quá trình lấy ý kiến rộng rãi sẽ đảm bảo dự thảo phù hợp với thực tiễn, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về viên chức.
Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.
Trân trọng!
Người biên tập: Nguyễn Thị Trà My
