Câu hỏi từ bạn đọc Lê Hiền (TP.HCM):
Tôi thấy có nhiều vụ con nuôi, con đẻ tranh chấp tài sản do ba mẹ để lại rồi lôi nhau ra tòa. Người nói con nuôi thì không được hưởng thừa kế, người thì kêu con nuôi cũng hưởng như con đẻ. Vậy xin hỏi pháp luật quy định thế nào?
Giải đáp từ chuyên gia
Theo khoản 3 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi 2010, con nuôi là người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký.
Khoản 3 Điều 68 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi có các quyền và nghĩa vụ như cha mẹ và con, được quy định tại Luật này, Luật Nuôi con nuôi, Bộ luật Dân sự (BLDS) 2015 và các luật liên quan. Theo BLDS 2015, con nuôi có quyền hưởng di sản của cha, mẹ nuôi theo hai hình thức: thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật.
1. Thừa kế theo di chúc
Nếu cha nuôi, mẹ nuôi lập di chúc hợp pháp để lại di sản cho con nuôi, con nuôi sẽ được hưởng di sản theo ý chí của người để lại di sản.
Lưu ý: Nếu con nuôi chưa thành niên hoặc đã thành niên nhưng không có khả năng lao động mà không được cha nuôi, mẹ nuôi cho hưởng di sản hoặc được cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật, thì con nuôi vẫn có quyền hưởng di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật (Điều 644 BLDS 2015).
2. Thừa kế theo pháp luật
Theo Điều 649 BLDS 2015, thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự do pháp luật quy định. Con nuôi là người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của cha nuôi, mẹ nuôi (điểm a khoản 1 Điều 651 BLDS 2015).
Ngoài ra, Điều 653 BLDS 2015 ghi nhận con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau theo các quy định tại Điều 651 và Điều 652 BLDS 2015. Để được hưởng thừa kế, quan hệ nuôi con nuôi phải được xác lập hợp pháp theo quy định của pháp luật về nuôi con nuôi.
Trường hợp con nuôi không được hưởng thừa kế
Con nuôi sẽ không được hưởng di sản của cha nuôi, mẹ nuôi nếu:
1. Thuộc các trường hợp không được quyền hưởng di sản theo Điều 621 BLDS 2015 (trừ trường hợp ở khoản 2 Điều này).
2. Từ chối nhận di sản thừa kế theo Điều 620 BLDS 2015.
Kết luận
Con nuôi có quyền hưởng thừa kế từ cha nuôi, mẹ nuôi tương tự như con đẻ, theo các quy định của BLDS 2015, bao gồm cả thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật, miễn là quan hệ nuôi con nuôi được xác lập hợp pháp. Tuy nhiên, quyền này có thể bị hạn chế nếu con nuôi thuộc các trường hợp pháp luật không cho phép hoặc tự từ chối nhận di sản.
Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.
Trân trọng!
Người biên tập: Nguyễn Anh Quân