Theo Luật Doanh Nghiệp 2020 quy định, cá nhân, tổ chức được quyền thành lập công ty, doanh nghiệp. Tuy nhiên không phải mọi cá nhân, tổ chức nào cũng có quyền tự do thành lập. Nhưng vẫn có một số trường hợp không được phép thành lập doanh nghiệp. Hãy cùng Mys Law tìm hiểu xem công chức, viên chức có trong trường hợp không được thành lập không?

Căn cứ pháp lý:

  • Luật Doanh nghiệp 2020;
  • Luật Cán bộ, công chức 2008, sửa đổi, bổ sung 2019;
  • Luật Viên chức 2010, sửa đổi, bổ sung 2019;
  • Luật Phòng, chống tham nhũng 2020.

1. Khái niệm công chức, viên chức:

Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước (Theo quy định tại Khoản 1 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật cán bộ, công chức và luật viên chức năm 2019).

Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật (Theo quy định tại Điều 2 Luật Viên chức năm 2010).

2. Công chức, viên chức được thành lập công ty không?

Theo quy định tại Điểm a, Khoản 2 Điều 3 Luật Phòng chống tham nhũng năm 2020 có quy định: “Người có chức vụ, quyền hạn là người do bổ nhiệm, do bầu cử, do tuyển dụng, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ nhất định và có quyền hạn nhất định trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó, bao gồm: a) Cán bộ, công chức, viên chức;” Theo đó công chức, viên chức là những người giữ chức vụ, quyền hạn trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Nhà nước. Và theo quy định tại Điều 20 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2020 thì người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị không được:

  • Thứ nhất: Thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ trường hợp luật có quy định khác.
  • Thứ hai: Thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ.

Theo khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định về trường hợp không có quyền thành lập doanh nghiệp như sau:

“Điều 17. Quyền thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp

…

2. Tổ chức, cá nhân sau đây không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam:

a) Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan, đơn vị mình;

b) Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức;

c) Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòngtrongcác cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc quản lý tại doanh nghiệp nhà nước;

d) Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước theo quy định tạiđiểm a khoản 1 Điều 88 của Luật này, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác;

đ) Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự; người bị mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi; tổ chức không có tư cách pháp nhân;

e) Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù, đang chấp hành biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc, cơ sở giáo dục bắt buộc hoặc đang bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; các trường hợp khác theo quy định của Luật Phá sản, Luật Phòng, chống tham nhũng.

Trường hợp Cơ quan đăng ký kinh doanh có yêu cầu, người đăng ký thành lập doanh nghiệp phải nộp Phiếu lý lịch tư pháp cho Cơ quan đăng ký kinh doanh;

g) Tổ chức là pháp nhân thương mại bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định theo quy định của Bộ luật Hình sự…”

Căn cứ vào những quy định của pháp luật thì Công chức, Viên chức là những người không được thành lập doanh nghiệp và tham gia quản lý doanh nghiệp. Pháp luật quy định như vậy là bởi: Công chức, Viên chức là những người nắm giữ chức vụ và quyền hạn trong các cơ quan Nhà nước, đảm nhiệm những nhiệm vụ quan trọng trong bộ máy của Nhà nước. Do đó, pháp luật quy định cán bộ, công chức, viên chức không được thành lập và quản lý doanh nghiệp là nhằm ngăn chặn tình trạng tiêu cực, ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lạm quyền có thể xảy ra. Hơn nữa việc pháp luật quy định như vậy nhằm đảm bảo sự minh bạch, liêm chính, trách nhiệm của Công chức, Viên chức khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ.

3. Công chức, viên chức có được quyền góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong công ty hay không?

Theo những quy định trên thì Công chức, viên chức không được thành lập công ty và tham gia quản lý công ty, tuy nhiên pháp luật không cấm Công chức, viên chức tham gia góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp khi doanh nghiệp đã đi vào quá trình hoạt động. Thế nhưng việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp  vẫn có những sự hạn chế nhất định, cụ thể:

  • Người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong phạm vi ngành, nghề mà người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước hoặc để vợ hoặc chồng, bố, mẹ, con kinh doanh trong phạm vi ngành, nghề do người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước. (Khoản 4 Điều 20 Luật Phòng, chống tam nhũng 2020)
  • Viên chức được góp vốn nhưng không tham gia quản lý, điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác. (Khoản 3 Điều 14 Luật Viên chức năm 2010, sửa đổi, bổ sung 2019)

Theo đó Công chức, Viên chức không được tham gia thành lập doanh nghiệp và quản lý doanh nghiệp nhưng vẫn được góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp trong công ty. Tuy nhiên việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp vẫn có những hạn chế, nhằm ngăn chặn tình trạng tham nhũng và lạm quyền có thể xảy ra.

 

Trên đây là thông tin được Mys law đề cập tới. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 1900866637 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!