Cơ sở pháp lý về giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc

Theo quy định tại Tiết c.2 điểm c, Tiết h.2.1 điểm h, điểm i khoản 1 Điều 9 Thông tư số 111/2013/TT-BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính, cá nhân nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có quyền đăng ký giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc. Quy định này nhằm hỗ trợ người nộp thuế giảm bớt gánh nặng tài chính khi phải chu cấp cho những người phụ thuộc theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, theo Điểm I, Phần II Quyết định số 40/QĐ-BTC ngày 13/1/2023 của Bộ Tài chính, khi người nộp thuế đăng ký người phụ thuộc, cơ quan thuế sẽ cấp mã số thuế cho người phụ thuộc nếu người này chưa có mã số thuế. Hệ thống ứng dụng ngành thuế sẽ xác lập mối quan hệ giữa người nộp thuế và người phụ thuộc, từ đó cho phép tính giảm trừ gia cảnh tại tổ chức trả thu nhập nơi cá nhân kê khai thông tin trong hồ sơ đăng ký.

Quy định về đăng ký người phụ thuộc

Theo quy định hiện hành, người nộp thuế chỉ cần đăng ký và nộp hồ sơ chứng minh cho mỗi người phụ thuộc một lần trong suốt thời gian được tính giảm trừ gia cảnh. Hồ sơ này bao gồm các giấy tờ chứng minh mối quan hệ hợp pháp với người phụ thuộc, ví dụ như giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn, hoặc các tài liệu liên quan khác theo quy định. Sau khi đăng ký thành công, mã số thuế của người phụ thuộc sẽ được sử dụng để áp dụng giảm trừ gia cảnh trong suốt thời gian người nộp thuế đáp ứng điều kiện.

Vấn đề khi chuyển đổi nơi làm việc

Tuy nhiên, khi người nộp thuế thay đổi nơi làm việc, vấn đề phát sinh do các tổ chức trả thu nhập (doanh nghiệp, cơ quan) không có hệ thống kết nối để chia sẻ thông tin về người phụ thuộc đã đăng ký trước đó. Do đó, tổ chức trả thu nhập mới không có cơ sở để áp dụng giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế. Để tiếp tục được hưởng ưu đãi này, người nộp thuế buộc phải thực hiện đăng ký lại người phụ thuộc tại nơi làm việc mới, ngay trong kỳ khai thuế TNCN của năm đó.

Quy định này, dù phù hợp với hệ thống quản lý thuế hiện tại, gây ra không ít bất tiện cho người nộp thuế, đặc biệt là những người thường xuyên thay đổi công việc hoặc làm việc tại nhiều nơi. Việc phải lặp lại quy trình đăng ký không chỉ tốn thời gian mà còn có thể dẫn đến sai sót hoặc chậm trễ trong việc áp dụng chính sách giảm trừ.

Kiến nghị của độc giả và phản hồi của Cục Thuế

Liên quan đến vấn đề trên, Cục Thuế đã nhận được câu hỏi mang mã số PAKN.20250602.0011 từ độc giả thông qua Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài chính. Độc giả kiến nghị bỏ quy định phải đăng ký lại người phụ thuộc khi chuyển công ty, nhằm giảm thiểu thủ tục hành chính và tạo thuận lợi hơn cho người nộp thuế.

Trong Công văn 2821/CT-CS ban hành ngày 30/7/2025, Cục Thuế ghi nhận ý kiến này và cho biết hiện nay Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Thuế TNCN (thay thế)dự thảo Luật Quản lý Thuế (thay thế). Để giải quyết bất cập về việc đăng ký lại người phụ thuộc, cơ quan thuế đang phát triển một hệ thống dữ liệu điện tử tập trung. Hệ thống này sẽ lưu trữ và cho phép tra cứu thông tin về giảm trừ gia cảnh của người phụ thuộc thông qua mã số thuế hoặc số định danh cá nhân. Khi hệ thống được triển khai, người nộp thuế sẽ không cần phải đăng ký lại thông tin người phụ thuộc mỗi khi chuyển công ty, bởi thông tin sẽ được đồng bộ hóa và sử dụng chung giữa các tổ chức trả thu nhập.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Thị Trà My