Bài viết dưới đây cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách tính lương hưu năm 2025 đối với những người nghỉ hưu trước ngày 01/07/2025, dựa trên quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014, vốn vẫn có hiệu lực trước khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức áp dụng từ ngày 01/07/2025.
1. Quy định chung về tính lương hưu trước 01/07/2025
Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định cách tính lương hưu cho hai nhóm đối tượng chính: người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc và người tham gia BHXH tự nguyện. Công thức tính lương hưu dựa trên tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng và mức bình quân tiền lương hoặc thu nhập tháng đóng BHXH.
2. Cách tính lương hưu đối với BHXH bắt buộc
Theo Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lương hưu hằng tháng của người tham gia BHXH bắt buộc được tính theo công thức:
Lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc
2.1. Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng
Tỷ lệ hưởng lương hưu được xác định dựa trên số năm đóng BHXH, với quy định cụ thể như sau:
- Đối với lao động nam: Đóng đủ 20 năm BHXH được hưởng 45%, sau đó mỗi năm đóng thêm được tính thêm 2%, tối đa 75%.
- Đối với lao động nữ: Đóng đủ 15 năm BHXH được hưởng 45%, sau đó mỗi năm đóng thêm được tính thêm 2%, tối đa 75%.
- Trường hợp suy giảm khả năng lao động: Tỷ lệ hưởng tính tương tự, nhưng nếu nghỉ hưu trước tuổi quy định, mỗi năm nghỉ sớm bị giảm 2%. Nếu thời gian nghỉ sớm lẻ từ 6 tháng trở xuống, mức giảm là 1%; trên 6 tháng thì không giảm.
- Lao động nữ hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn: Tỷ lệ hưởng tính bằng 45% cho 15 năm đóng BHXH, từ 16 đến dưới 20 năm, mỗi năm thêm 2%.
2.2. Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được xác định theo Điều 20 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH (sửa đổi, bổ sung tại Thông tư 06/2021/TT-BLĐTBXH), tùy thuộc vào thời điểm bắt đầu tham gia BHXH và chế độ tiền lương.
a. Đối với người lao động thuộc chế độ tiền lương do Nhà nước quy định:
Mức bình quân tiền lương tháng được tính dựa trên tổng tiền lương tháng đóng BHXH của một số năm cuối trước khi nghỉ hưu, chia cho số tháng tương ứng:
- Trước 01/01/1995: 5 năm cuối (60 tháng).
- Từ 01/01/1995 đến 31/12/2000: 6 năm cuối (72 tháng).
- Từ 01/01/2001 đến 31/12/2006: 8 năm cuối (96 tháng).
- Từ 01/01/2007 đến 31/12/2015: 10 năm cuối (120 tháng).
- Từ 01/01/2016 đến 31/12/2019: 15 năm cuối (180 tháng).
- Từ 01/01/2020 đến 31/12/2024: 20 năm cuối (240 tháng).
- Từ 01/01/2025 trở đi: Toàn bộ thời gian đóng BHXH chia cho tổng số tháng đóng.
b. Đối với người lao động thuộc chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định:
Mức bình quân được tính bằng tổng tiền lương tháng đóng BHXH chia cho tổng số tháng đóng.
c. Đối với người lao động có cả hai chế độ tiền lương:
Mức bình quân là tổng tiền lương tháng đóng BHXH theo cả hai chế độ chia cho tổng số tháng đóng.
d. Trường hợp có phụ cấp thâm niên nghề:
- Nếu tiền lương tháng đóng BHXH của những năm cuối không bao gồm phụ cấp thâm niên nghề, mức bình quân được cộng thêm phụ cấp thâm niên nghề cao nhất (nếu có), chuyển đổi theo chế độ tiền lương tại thời điểm nghỉ hưu.
- Nếu tiền lương tháng đã bao gồm phụ cấp thâm niên nghề, tính theo quy định tại Nghị định 115/2015/NĐ-CP và các quy định liên quan.
- Nếu có cả thời gian đóng có và không có phụ cấp thâm niên nghề, ưu tiên lấy tiền lương tháng có phụ cấp thâm niên nghề liền kề (nếu cao hơn) để tính.
e. Một số trường hợp đặc biệt:
- Thời gian công tác ở xã, phường, thị trấn hoặc theo Nghị định 09/1998/NĐ-CP được tính như thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
- Tiền lương tháng đóng BHXH trước 01/10/2004 được chuyển đổi theo chế độ tiền lương tại thời điểm hưởng chế độ hưu trí. Đối với người hưởng từ 01/01/2016, áp dụng chuyển đổi theo Nghị định 205/2004/NĐ-CP.
- Trường hợp trước 01/01/1995 không hưởng tiền lương (ví dụ: trả bằng công điểm, lương thực), thời gian này chỉ được tính để xác định tỷ lệ hưởng, không tính vào mức bình quân tiền lương.
3. Cách tính lương hưu đối với BHXH tự nguyện
Theo Điều 74 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lương hưu hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện được tính theo công thức:
Lương hưu hằng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng x Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện
3.1. Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng
- Đối với lao động nam: Đóng đủ 20 năm BHXH được hưởng 45%, mỗi năm đóng thêm được tính thêm 2%, tối đa 75%.
- Đối với lao động nữ: Đóng đủ 15 năm BHXH được hưởng 45%, mỗi năm đóng thêm được tính thêm 2%, tối đa 75%.
3.2. Mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH
Theo Điều 4 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH được tính như sau:
- Là bình quân các mức thu nhập tháng đã đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng.
- Thu nhập tháng đã đóng được điều chỉnh dựa trên chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm, theo công thức:
Mức điều chỉnh năm t = Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm trước năm hưởng BHXH / Chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm t (tính theo gốc so sánh năm 2008 = 100%). - Mức điều chỉnh được làm tròn hai chữ số thập phân, tối thiểu bằng 1.
- Trường hợp đóng một lần cho những năm còn thiếu, thu nhập tháng đóng theo phương thức này nhận mức điều chỉnh bằng 1.
4. Một số lưu ý quan trọng
- Các quy định trên áp dụng cho người nghỉ hưu trước 01/07/2025. Từ ngày 01/07/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sẽ có hiệu lực, có thể thay đổi cách tính lương hưu.
- Để tính chính xác lương hưu, người lao động cần cung cấp đầy đủ thông tin về thời gian đóng BHXH, mức tiền lương/thu nhập đóng BHXH và các phụ cấp (nếu có).
- Trường hợp cần tư vấn chi tiết, người lao động nên liên hệ cơ quan BHXH hoặc luật sư chuyên môn để được hỗ trợ.
Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.
Trân trọng!
Người biên tập: Nguyễn Anh Quân