1. Danh sách một số loài động vật hoang dã quý hiếm

Theo quy định của Luật Lâm nghiệp năm 2017, tất cả các loài động vật hoang dã được coi là quý hiếm và được bảo vệ. Điều 9 của Luật Lâm nghiệp nghiêm cấm một số hoạt động liên quan đến động vật hoang dã như săn, bắt, nuôi, nhốt, giết, tang trữ, vận chuyển, buôn bán động vật rừng, cũng như thu thập mẫu vật các loài thực vật và động vật rừng trái quy định.

Để tăng cường sự bảo vệ cho các loài động vật hoang dã nguy cấp và quý hiếm, Nghị định 06/2019/NĐ-CP cụ thể hóa lại các quy định trên. Nghị định này quy định rằng hoạt động như săn bắn, bắt, khai thác, nuôi, nhốt, giết, tàng trữ, chế biến, vận chuyển, buôn bán các loài động vật rừng nguy cấp, quý hiếm không được ảnh hưởng tiêu cực đến sự tồn tại, sinh trưởng và phát triển của chúng trong tự nhiên. Theo danh mục Nhóm IIB, có một số loài rắn được xem là nguy cơ bị đe dọa nếu không được quản lý chặt chẽ và hạn chế khai thác sử dụng vì mục đích thương mại. Các loài rắn này bao gồm rắn hổ chúa, rắn hổ mang một mắt kính, rắn hổ mang Trung Quốc, rắn hổ mang Xiêm, rắn ráo trâu và nhiều loài khác.

Như vậy, việc bảo vệ và giữ gìn sự đa dạng sinh học trong các môi trường rừng nguyên sinh là hết sức quan trọng. Việc cấm hoặc hạn chế các hoạt động như săn bắn, buôn bán và khai thác các loài động vật hoang dã quý hiếm là để đảm bảo rằng chúng có cơ hội tồn tại và phát triển trong tự nhiên một cách bền vững.

2. Ngâm rượu rắn hổ mang chúa có bị truy cứu trách nhiệm hình sự ?

Mua bán rắn hoang dã là một hành vi vi phạm nghiêm trọng liên quan đến động vật hoang dã và có thể mang lại hậu quả đáng kể cho người phạm tội. Để ngăn chặn việc buôn bán trái phép và bảo vệ các loài ĐVHD, hệ thống pháp luật đã thiết lập những hình phạt nghiêm khắc cho những người vi phạm. Theo Điều 234 của Bộ Luật Hình sự 2015 được sửa đổi, bổ sung vào năm 2017, các tội vi phạm quy định về quản lý và bảo vệ ĐVHD sẽ bị áp dụng các hình phạt sau đây:

– Người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc bị phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 3 năm, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, nếu thực hiện một trong các hành vi sau:

+ Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển hoặc buôn bán trái phép các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Nhóm IIB hoặc các loài được liệt kê trong Phụ lục II của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật và thực vật hoang dã nguy cấp, có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên, nhưng không quá 1 tỷ đồng; hoặc các loài động vật hoang dã thông thường khác, có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên, nhưng không quá 1,5 tỷ đồng.

+ Tàng trữ, vận chuyển hoặc buôn bán trái phép các cá thể, bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Nhóm IIB, có giá trị từ 300 triệu đồng trở lên, nhưng không quá 1 tỷ đồng; hoặc các loài ĐVHD thông thường khác, có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên, nhưng không quá 1,5 tỷ đồng.

– Người vi phạm có thể bị phạt tù từ 7 năm đến 12 năm, nếu thực hiện một trong các hành vi sau:

+ Sở hữu, vận chuyển hoặc buôn bán trái phép động vật, bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của các loài ĐVHD thuộc danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm thuộc Nhóm IIB có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên; hoặc các loài động vật hoang dã khác có giá trị từ 1,5 tỷ đồng trở lên.

+ Lợi dụng trái phép thu được lợi ích từ hoạt động vi phạm trị giá từ 500 triệu đồng trở lên.

=> Các hình phạt nghiêm khắc này nhằm ngăn chặn việc mua bán trái phép các loài rắn hoang dã và bảo vệ sự tồn tại và sinh trưởng của chúng trong tự nhiên. Việc áp dụng các hình phạt này cũng đảm bảo tính công bằng và cung cấp đủ sự răn đe để ngăn chặn các hành vi vi phạm trong tương lai.

3. Các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm

Việt Nam đã tham gia Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) từ năm 1994. Quốc gia này thuộc 10 nước có đa dạng sinh học cao trên thế giới, trong đó có nhiều loài nguy cấp, quý hiếm thuộc các Phụ lục của Công ước CITES. Việt Nam đã nỗ lực hoàn thiện hệ thống pháp luật và tích cực tham gia các điều ước quốc tế trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ, và khai thác có kiểm soát nguồn tài nguyên động, thực vật hoang dã. Một số văn bản pháp luật quan trọng bao gồm Luật Lâm nghiệp 2017, Luật Thủy sản, Luật Đa dạng sinh học, và Bộ luật Hình sự, cùng với các văn bản hướng dẫn thi hành. Những văn bản này đã tạo ra hành lang pháp lý để quản lý động, thực vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm, bao gồm bảo tồn, khai thác, nuôi trồng, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu và nhập khẩu, đồng thời đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc và sự minh bạch trong quản lý. Hình phạt cho các vi phạm liên quan đã được tăng mạnh để đảm bảo tính răn đe, và một số hành vi vi phạm đã được xử lý hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015.

Điều 43 của Hiến pháp năm 2013 khẳng định quyền của mọi người được sống trong một môi trường trong lành và đồng thời đặt nghĩa vụ bảo vệ môi trường lên vai trò quan trọng. Điều 63 của Hiến pháp cung cấp các quy định quan trọng về bảo vệ môi trường như sau:

– Nhà nước có chính sách bảo vệ môi trường, quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên một cách hiệu quả và bền vững. Đồng thời, việc bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học cũng được đặt lên hàng đầu. Nhà nước cũng phải chủ động trong việc phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu.

– Nhà nước khuyến khích mọi hoạt động nhằm bảo vệ môi trường, phát triển và sử dụng các nguồn năng lượng mới và tái tạo. Điều này nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

– Tổ chức và cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học sẽ phải chịu trách nhiệm và xử lý nghiêm nhằm khắc phục hậu quả gây ra. Điều này đảm bảo rằng những người gây ra thiệt hại môi trường phải chịu trách nhiệm đồng thời bồi thường thiệt hại đã xảy ra.

Những quy định này nhằm đảm bảo rằng môi trường sống được bảo vệ và bền vững, đồng thời thúc đẩy sự phát triển xanh và giữ gìn đa dạng sinh học. Chính phủ và các cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện và tuân thủ các quy định này, nhằm tạo ra một môi trường sống tốt hơn cho cộng đồng và thế hệ tương lai.

Bên cạnh đó, Điều 244 của Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi và bổ sung vào năm 2017, quy định về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm. Đây là một tội phạm thuộc Chương XIX của BLHS, tập trung vào các tội phạm về môi trường. Bộ luật Hình sự 2015 đã mở rộng đối tượng các loài động vật được bảo vệ và hành vi khách quan, đồng thời quy định mức định lượng cho các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm, sản phẩm từ chúng, và bộ phận cơ thể của chúng. Mức hình phạt cũng được nâng cao và quy định trách nhiệm hình sự của các pháp nhân thương mại. Công ước CITES chưa cung cấp định nghĩa chi tiết về thuật ngữ “Nguy cấp, quý, hiếm”. Luật Đa dạng sinh học định nghĩa loài nguy cấp, quý, hiếm là các loài hoang dã, giống cây trồng, giống vật nuôi, vi sinh vật và nấm đặc hữu, có giá trị đặc biệt về khoa học, y tế, kinh tế, sinh thái, cảnh quan, môi trường hoặc văn hóa – lịch sử, và số lượng chúng còn ít hoặc bị đe dọa tuyệt chủng.

Việt Nam đã đưa các quy định này vào thực thi, nhằm bảo vệ động, thực vật nguy cấp, quý, hiếm và đảm bảo sự cân bằng trong hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Tội phạm liên quan đến buôn bán các loài động, thực vật này là vi phạm các quy định quản lý, bảo vệ và bảo tồn các loài nguy cấp, quý, hiếm, cũng như gây tổn hại đến các quy định của Nhà nước. Đối tượng chính bị ảnh hưởng là các loài động, thực vật nguy cấp, quý, hiếm, những loài có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học và sinh thái, cũng như sự cân bằng và ổn định của môi trường tự nhiên.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!