Mua nhà trả góp trước hôn nhân: Cẩn trọng để không biến “tài sản riêng” thành “tài sản chung”

Trong xã hội hiện đại, nhiều người trẻ lựa chọn mua nhà trả góp trước khi kết hôn với mong muốn đứng tên riêng và bảo đảm quyền sở hữu độc lập. Tuy nhiên, một thực tế ít người để ý: chỉ cần một phần tiền trả góp sau khi kết hôn sử dụng từ lương hoặc thu nhập chung, căn nhà có thể bị coi là tài sản chung của vợ chồng. Điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro khi xảy ra ly hôn hoặc tranh chấp tài sản.

 

1. Cơ sở pháp lý về chế độ tài sản vợ chồng

Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định:

  • Tài sản chung của vợ chồng bao gồm:
    • Tài sản do vợ, chồng tạo ra trong thời kỳ hôn nhân;
    • Thu nhập từ lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh;
    • Hoa lợi, lợi tức từ tài sản riêng;
    • Các khoản thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân;
      Tài sản thừa kế chung, được tặng cho chung hoặc do vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Điều quan trọng cần lưu ý là: nếu không chứng minh được tài sản đang tranh chấp là tài sản riêng, thì mặc nhiên coi là tài sản chung (Khoản 3 Điều 33).

Áp dụng trong trường hợp mua nhà trả góp trước hôn nhân:

  • Phần tiền trả góp trước khi kết hôn bằng tài sản riêng (ví dụ: tiền tiết kiệm, tiền được tặng cho riêng, tiền thừa kế riêng) sẽ được xác định là tài sản riêng.
  • Phần tiền trả góp trong thời kỳ hôn nhân bằng lương hoặc thu nhập chung sẽ được xác định là tài sản chung.
    Khi ly hôn, tòa án thường xác định phần sở hữu dựa trên tỷ lệ đóng góp và chia theo quy định pháp luật.
  1. Rủi ro pháp lý khi mua nhà trả góp trước hôn nhân

Việc mua nhà trả góp trước khi đăng ký kết hôn tưởng chừng an toàn, nhưng thực tế lại tiềm ẩn ba rủi ro lớn:

  1. Tài sản dễ biến thành tài sản chung:
    • Chỉ cần một phần tiền trả góp sau kết hôn từ lương hoặc thu nhập chung, căn nhà sẽ không còn là tài sản riêng tuyệt đối.
  2. Khó chứng minh tài sản riêng khi tranh chấp:
    • Nếu không lưu giữ chứng từ chứng minh nguồn tiền trả trước hôn nhân là tài sản riêng, tòa án sẽ mặc nhiên coi nhà là tài sản chung.
  3. Nguy cơ bị chia tài sản khi ly hôn:
    • Phần trả góp trong hôn nhân sẽ được chia theo nguyên tắc tài sản chung.
    • Trường hợp căn nhà đứng tên một người nhưng sử dụng tiền chung, người còn lại có quyền yêu cầu chia phần giá trị đóng góp.

3. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên một người: Có thể cấp đổi để thêm tên vợ hoặc chồng

Nếu căn nhà thực tế là tài sản chung nhưng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng) chỉ đứng tên một người, thì theo pháp luật:

  • Vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu cơ quan đăng ký đất đai cấp đổi Giấy chứng nhận để ghi đủ họ, tên của cả hai.
  • Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi và hạn chế tranh chấp khi giao dịch, mua bán hoặc thế chấp tài sản.

Hồ sơ cấp đổi Giấy chứng nhận (theo khoản 2 Điều 38 Nghị định 101/2024/NĐ-CP) bao gồm:

  1. Đơn đăng ký biến động đất đai (Mẫu số 11/ĐK).
  2. Giấy chứng nhận đã cấp.
  3. Mảnh trích đo địa chính thửa đất (nếu thuộc diện phải đo vẽ bổ sung).

Quy trình thực hiện:

  • Bước 1: Nộp hồ sơ tại Bộ phận Một cửa, Văn phòng đăng ký đất đai hoặc chi nhánh.
  • Bước 2: Cơ quan chức năng tiếp nhận, xử lý và trả kết quả.

Thời hạn giải quyết: Không quá 05 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ (Khoản 3 Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP).

4. Lời khuyên để bảo vệ tài sản khi mua nhà trả góp trước hôn nhân

Để tránh rủi ro “tài sản riêng biến thành tài sản chung”, người mua nhà trả góp nên:

  • Lưu giữ đầy đủ chứng từ chứng minh nguồn tiền trả góp trước hôn nhân là tài sản riêng;
  • Cân nhắc lập văn bản thỏa thuận tài sản trước hôn nhân (hợp đồng công chứng) theo Điều 47 Luật Hôn nhân và Gia đình;
  • Hạn chế sử dụng tiền lương hoặc thu nhập chung để trả góp, nếu muốn giữ quyền sở hữu riêng;
  • Chủ động làm thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận khi tài sản đã hình thành tài sản chung để bảo đảm quyền lợi pháp lý cho cả hai bên.

Kết luận

Mua nhà trả góp trước hôn nhân là giải pháp tài chính thông minh, nhưng nếu không hiểu rõ chế độ tài sản vợ chồng thì dễ rơi vào rủi ro pháp lý. Chỉ cần một phần tiền trả góp trong thời kỳ hôn nhân từ nguồn thu nhập chung, căn nhà không còn là tài sản riêng tuyệt đối. Vì vậy, việc chuẩn bị hồ sơ, thỏa thuận tài sản và nắm rõ quy định pháp luật là chìa khóa để bảo vệ quyền lợi.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Lê Trần Phước Ngọc.