Thế nào là hàng giả, hàng nhái theo quy định của pháp luật?

Theo khoản 7 Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hàng giả bao gồm nhiều loại, trong đó có hàng hóa không có giá trị sử dụng, công dụng hoặc có giá trị sử dụng, công dụng không đúng so với công bố. Hàng giả cũng có thể là sản phẩm có chỉ tiêu chất lượng hoặc đặc tính kỹ thuật chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với tiêu chuẩn đăng ký hoặc ghi trên nhãn hàng hóa. Ngoài ra, thuốc giả và dược liệu giả cũng thuộc danh mục hàng giả theo quy định của Luật Dược năm 2016. Một số trường hợp khác như hàng hóa có nhãn hàng hóa hoặc bao bì giả mạo về thông tin nhà sản xuất, mã số lưu hành hay nguồn gốc xuất xứ cũng bị coi là hàng giả.

Khoản 8 Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP và Điều 213 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi năm 2022) tiếp tục làm rõ khái niệm tem, nhãn, bao bì hàng hóa giả. Những sản phẩm này có thể là đề can, tem bảo hành, niêm màng co hoặc vật phẩm khác giả mạo thông tin của tổ chức, cá nhân kinh doanh. Bên cạnh đó, hàng giả về sở hữu trí tuệ bao gồm hàng giả mạo nhãn hiệu, hàng giả mạo chỉ dẫn địa lý và hàng hóa sao chép lậu. Hàng giả mạo nhãn hiệu là sản phẩm có gắn dấu hiệu trùng hoặc tương tự đến mức khó phân biệt với nhãn hiệu đã được bảo hộ nhưng không có sự cho phép của chủ sở hữu. Hàng hóa giả mạo chỉ dẫn địa lý cũng có dấu hiệu tương tự nhưng liên quan đến chỉ dẫn địa lý được bảo hộ. Trong khi đó, hàng hóa sao chép lậu là bản sao được sản xuất trái phép mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả hoặc quyền liên quan.

Xét theo quy định hiện hành, không có văn bản pháp luật nào định nghĩa thuật ngữ “hàng nhái”. Trên thực tế, thuật ngữ này chỉ được sử dụng để mô tả các sản phẩm không chính hãng, không phải hàng hóa do nhà sản xuất hoặc nhà phân phối chính thức đưa ra thị trường. Vì vậy, để sử dụng thuật ngữ đúng theo pháp luật, chỉ nên dùng khái niệm “hàng giả”.

Xử phạt hành vi sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa

Theo quy định tại Điều 12 Nghị định 98/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm a, b khoản 8 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP và khoản 7 Điều 147 Nghị định 96/2023/NĐ-CP), mức xử phạt đối với hành vi sản xuất hàng giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa được áp dụng tùy theo giá trị của hàng giả so với hàng thật hoặc mức thu lợi bất hợp pháp.

Trường hợp hàng giả có giá trị tương đương hàng thật dưới 3 triệu đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp dưới 5 triệu đồng thì bị phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 5 triệu đồng. Nếu giá trị hàng giả từ 3 triệu đồng đến dưới 5 triệu đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 5 triệu đồng đến dưới 10 triệu đồng thì mức phạt tăng lên từ 5 triệu đồng đến 8 triệu đồng. Khi giá trị hàng giả từ 5 triệu đồng đến dưới 10 triệu đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 10 triệu đồng đến dưới 20 triệu đồng, mức phạt sẽ dao động từ 8 triệu đồng đến 15 triệu đồng.

Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn, khi giá trị hàng giả từ 10 triệu đồng đến dưới 20 triệu đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 20 triệu đồng đến dưới 30 triệu đồng, mức phạt có thể từ 15 triệu đồng đến 25 triệu đồng. Nếu giá trị hàng giả từ 20 triệu đồng đến dưới 30 triệu đồng hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 30 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng, cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 25 triệu đồng đến 40 triệu đồng. Trường hợp hàng giả có giá trị từ 30 triệu đồng trở lên hoặc thu lợi bất hợp pháp từ 50 triệu đồng trở lên nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì mức phạt tiền có thể từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng.

Ngoài ra, pháp luật quy định mức phạt gấp đôi đối với hành vi sản xuất hàng giả thuộc nhóm thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc hoặc thức ăn chăn nuôi nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Việc xử lý hành vi sản xuất hàng giả không chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu giá trị hàng giả lớn, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc có tính chất nguy hiểm. Do đó, cá nhân và tổ chức cần lưu ý tuân thủ các quy định của pháp luật để tránh vi phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trên đây là thông tin mà Mys Law cung cấp. Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết xin vui lòng liên hệ 0969.361.319 hoặc email: [email protected] để được giải đáp.

Trân trọng!

Người biên tập: Nguyễn Anh Quân